به عقیده نویسنده یک معماری بیشتر وجود ندارد که در فرآیند طراحی ، حاصل معنا بخشی و شخصیت اثر در ارتباط با بستر و اهداف طراحی است .
دیدن نماهای رومی و افسوس خوردنم از این پدیده من رو به یاد رقصهای مدرن کمپانی کلود گیت می اندازد .اخیرا اثری ماندگار از طراح این گروه لین هوای مین با هدف جستجوی هویت تایوانی که در دهه هفتاد تحت تاثیر فرهنگ چینی و ژاپنی بوده است تصمیم می گیرد نمایشی طراحی کند که در عین حال که ریشه در فرهنگ تایوانی دارد اما بتواند با فرهنگهای دیگر نیز ارتباط برقرار کند. نام این نمایش آوازهای سرگشتگان برداشتی از رمان سیذارتا اثر هرمان هسه با این هدف که بتواند در کنار اون از آئینها و مناسک تایوانی هم الهام گرفته شود.جالب اینجاست که موسیقی این نمایش رو یک گروه آواز محلی گرجی اجرا می کند.اما در طول نمایش یک خصلت بر همه چیز احاطه دارد . ماهیت تایوانی و شرقی اثر.
هدف نویسنده با مبنا قرار دادن تفکر انتقادی به جای نقد کردن آثار معماری ، نفی معماری با شکوه رومی نبوده و امید دارد که با توجه و آگاهی از بستر طراحی و اهداف آن ، لایه های تاریخی و تاثیر گذار ، بررسی واقعیتها ی اجتماعی ، فرهنگی و جریان صحیح فکری مناسب درارتباط با مفاهیم تاریخی و فرهنگی معاصر در فرآیند برنامه ریزی شهری ، طراحی شهری و معماری باز تعریف و باز اندیشی صورت گیرد.
معماری رومی با شکوه و زیباست . سالها نمای رومی و هنر یونانی را به اشتباه یکی تصور می کردند. معماری رومی بر خلاف معبد یونانی ( که نمونه شاخص معماری یونان است) با یک نوع بنا شناخته نمیشود بلکه کثیری از انواع بناهاست که تا پیش از آن شناخته نمیشود ، کاخ معبد های مجلل ، گرمابه ، باسیلیکا ، آمفی تئاتر ، سیرک و معابد .
بناهای رومی علاوه بر تمایز و خصلتهای کاربردی که حاصل تکثر کارکردها و ساختارهای اجتماعی پیچیده بود دو عامل مهم در طرز استقرار و این تشخص فضائی موثر بوده است.
ویژگی اول اینکه بناهای رومی بر اساس محور و ترکیب عناصر راست گوشه و مدور انتظام یافته اند و دومین ویژگی بارز معماری رومی تنوع در فضای داخلی همراه با فضای خارجی فعال بوده است.در واقع صفت اصلی معماری رومی فضائی بودن آن است ، بر خلاف معماری کلاسیک یونان که مشخصه اصلی آن مجسمه وار بودن بناها بوده است.
رومیان با عشق و علاقه ای که به استفاده از فضا برای بیان معمارانه داشتند بیش از هر چیزی به فضای داخلی و پیوستگی بنا با فضای شهر اهمیت می دادند. نمونه بارز آن باسیلیکاست که یک ضلع از فروم را تشکیل می داد .حتی این ویژگی در معابد رومی نیز که از محافظه کارانه ترین بناهای رومی است پیداست ، لذا محور معبد رومی به محور عرضی باسیلیکا متصل میشد .
خانه رومی و فضای اصلیش (آتریوم) محل ظهور فضا در معماری رومی است. خانه ای که مرکز گراست و بر اساس محور طولی از ورودی ، آغاز به باغ رواق دار و در انتها به جانب دیگر خانه ختم میشود. موقعیت محوری خانه رومی آنرا به بخشی از نظام جامع فضائی و با حضور آتریوم در مرکز ترکیبی از کارکردهای خصوصی و عمومی هم محصور است و هم در ارتباط با بیرون.
رومیان دوست داشتند نوعی تازه و نمادین از معماری داشته باشند و به تقلید محض از معماری یونان نمی پرداختند . در معماری رومی موضوعهای اصلی شامل معبر ، مرکز و حوزه ( تقسیمات شهری که حاصل شبکه ای از راههاست ) ، در همدیگر ادغام میشود که نتیجه آن شکل گیری شهر رومی است.
رومیان شهرها را عالمهائی صغیر می پنداشتند و بنای منفرد را با الگوهای یکسان تکرار می کردند، رومیان معتقد بودند که باید بر وفق نقشه الهی زندگی کنند ، یعنی باید فعالانه در تاریخ مشارکت کنند. در واقع رومیان نظم و فعل آدمی را وجوه مختلف جریان واحد تاریخی می شمردند. تلقی تاریخ به منزله یکی از ابعاد اصلی وجود انسانی تبعا متضمن تفسیری تازه از خدایان است. خدایان رومیان اصالتا منتزع از ادراک نیروهای طبیعی و شخصیتهای انسان گونه نبودند ، بلکه آنان را چون واسطه ی جریان تاریخی و نمادهای وجوه گوناگون این جریان تلقی می کردند. (نوربرگ شولتز)
پس این اشتباه محض است اگر تصور کنیم که معماری و معماران رومی صرفا در سازمان دهی فضای داخلی و بیرونی تبحر داشتند بلکه این نوع سازمان دهی ریشه در نگرش دینی جامعی داشت .
با توجه به مد شدن نماهای مثلا رومی که حتی در استفاده از عناصر معماری رومی هم بعضا اشتباه اجرا میشو د کدام عامل و نیرو در بستر طرح منجر به طراحی نمای رومی شده است ؟
کدامین نگرش جامع از رابطه دین ، نقشه الهی و کدام جریان تاریخی در جامعه ایران ، اینگونه معماری و معماران را جایز می شمارد ؟
معماران رومی به دنبال شیوه ای نوین و نمادین ، بدون تقلید از فضا ی داخلی و در ارتباط با فضای شهر بودند .
اجرای نمای رومی در حال حاضر چه هدفی را دنبال می کند و در ارتباط با کدام اهداف کلان ، میا نه و خرد شهری شکل می گیرد؟ آیا کسانی که نمای رومی کار می کنند از ارزشها و ماهیت آن آگاه هستند ؟ می توانند در مورد فضا و سیر تحول آن در معماری رومی برای ما صحبت کنند؟
خردادماه ۱۳۹۵
درباره این سایت